Stolperstein laten plaatsen

Een Stolperstein is een vierkante betonnen gedenksteen om slachtoffers van het nationaalsocialisme (nazisme) tijdens de Tweede Wereldoorlog te herdenken. De gedenksteen heeft een messing bovenplaatje van 10 x 10 centimeter. Hierop staat:

• de naam en geboortedatum van het slachtoffer
• het jaar en de plaats waar het slachtoffer is weggevoerd
• de datum en plek van overlijden van het slachtoffer

Vaak staat er ook de naam van een vernietigingskamp op. De Stolpersteine komen bijna altijd in de stoep te liggen voor de huizen van waaruit de slachtoffers werden weggevoerd. De plek is meestal het laatst bekende, vrije woonadres van de persoon binnen Den Haag, als dit adres nog bestaat. Als het slachtoffer gedwongen moest vertrekken van dit adres, dan kan de Stolperstein op een andere plek komen dan het laatst bekende woonadres.

Iedereen kan een aanvraag doen om een Stolperstein te laten plaatsen voor bijvoorbeeld een familielid, vriend, buurman/buurvrouw of kennis. Wilt u zo’n gedenksteen laten plaatsen in de openbare ruimte? Dan kunt u die hier Begin link: aanvragen, einde link. . De gemeente helpt met het kiezen van de juiste plek en het plaatsen van de Stolperstein.

• Als aanvrager heeft u onderzoek gedaan naar de achtergrond, familieband en familieomstandigheden van de persoon voor wie u de Stolperstein aanvraagt. Het onderzoeksdocument stuurt u mee met uw aanvraag.
• Heeft u door eigen onderzoek geen nabestaande(n) gevonden? Dan plaatst de gemeente een oproep in het Nieuw Israëlitisch Weekblad (NIW) als:
• uw aanvraag voor een slachtoffer is van de Holocaust (vervolging van de joden en volkerenmoord door de nazi’s voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog)
• u géén directe familie bent van het slachtoffer en ook géén directe familie heeft gevonden in het onderzoek
• Als de gemeente uw aanvraag accepteert, laat u de bewoner(s) en omwonenden weten dat er een gedenksteen komt. U doet dit per brief 4 weken voor de plaatsing. De gemeente stuurt hiervoor een conceptbrief mee met de bevestiging van uw aanvraag.

• onderzoeksdocument: resultaat van het onderzoek naar de achtergrond, familieband en familieomstandigheden van de persoon voor wie u deze gedenksteen aanvraagt 
• kopie van uw Begin link: identiteitsbewijs, einde link.

In het aanvraagformulier vraagt de gemeente om gegevens van de persoon voor wie u de Stolperstein aanvraagt. In ieder geval is nodig: 

• volledige voornamen
• volledige achternaam
• geboortedatum
• het laatste bekende woonadres in Den Haag, inclusief huisnummer (de Stolperstein komt als dat kan bij het laatst bekende woonadres)
• datum van overlijden
• plaats van overlijden

Voor het maken en afleveren van Stolpersteine rekent de kunstenaar € 132 voor elke gedenksteen. Het aanvragen en laten plaatsen van een Stolperstein is gratis. Neem na bevestiging van uw aanvraag contact op met Project Stolpersteine Den Haag.  U ontvangt een factuur per e-mail van de stichting van de kunstenaar, Stiftung Spuren Gunter Demnig.

Binnen 2 weken krijgt u een ontvangstbevestiging. De gemeente probeert uw aanvraag binnen 8 weken af te handelen. Is uw verzoek niet compleet of moet zij de plek die u opgeeft nog eens bekijken? Dan kan de beoordeling langer dan 8 weken duren. Als er een oproep geplaatst wordt in het NIW kan deze periode iets langer zijn.

 De gemeente plaatst de Stolpersteine in samenwerking met Project Stolpersteine Den Haag. Dat gebeurt niet in de wintermaanden, in de weekenden en tijdens de volgende Joodse feesten en religieuze feestdagen:

• Pesach (Pasen)
• Sjavoe’ot (Wekenfeest)
• Rosj Hasjana (Joods nieuwjaar)
• Jom Kipoer (Grote Verzoendag)
• Soekot (Loofhuttenfeest)
• Simchat Thora (Vreugde der Wet)

De kunstenaar Gunter Demnig is niet meer altijd bij het plaatsen. 

• Het Stolpersteine kunstproject is in 1992 ontworpen door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Het project startte officieel in 2000. Demnig noemde de stenen Stolpersteine (struikelstenen) omdat je er met je hoofd en hart over struikelt en je moet buigen om de tekst te kunnen lezen. De kunstenaar plaatste inmiddels ruim 100.000 Stolpersteine in zeker 26 Europese landen en in enkele landen buiten Europa. In Nederland liggen ongeveer 12.000 stenen in 275 gemeenten (2023). 
• Stolpersteine worden geplaatst om de volgende slachtoffers te herdenken: Joden, Roma, Sinti, homoseksuelen, dissidenten (andersdenkenden), verzetsstrijders en vele anderen. Ook de slachtoffers die uit angst voor de bezetter zelfmoord pleegden.
• Heeft u door eigen onderzoek geen nabestaande(n) gevonden van het Holocaustslachtoffer? Dan plaatst de gemeente een oproep in het Nieuw Israëlitisch Weekblad (NIW), zodat mogelijke nabestaande(n) hiervan weten. De gemeente deelt alle reacties op de oproep in het NIW met de aanvrager. De gemeente betaalt de kosten voor het plaatsen van de oproep.
• De kunstenaar wil liever geen oordeel geven over wie kan worden gezien als slachtoffer en wie niet. 

• Begin externe link: Stichting Stolpersteine(Externe link), einde externe link.
• Begin externe link: Stolpersteine kunstproject(Externe link), einde externe link.
• Begin externe link: Kaart met Stolpersteine in Den Haag(Externe link), einde externe link.
• Begin externe link: Joods Erfgoed Den Haag(Externe link), einde externe link.